Oor Die Krugergenootskap
Die Krugergenootskap is in 1939 gestig met die doel om die nagedagtenis van president Paul Kruger te herdenk en te verseker dat sy standbeeld op sy regmatige plek — die sentrum van Kerkplein in Pretoria — opgerig word. Die organisasie het ontstaan uit die Pretoria Stadsraad se Krugerkomitee, wat oorspronklik net die jaarlikse Krugerfees gereël het, maar later omvorm is tot ’n onafhanklike liggaam met ’n veel groter kulturele en simboliese taak.
Die Genootskap het standvastig en met ondersteuning van talle Afrikaner-kultuurorganisasies, soos die FAK en die SA Vrouefederasie, teen die Pretoria Stadsraad en ander instansies geveg wat gekant was teen die verskuiwing van die standbeeld. Alhoewel ’n sogenaamde “gentleman’s agreement” (waarvolgens geen gedenktekens op Kerkplein opgerig sou word) en stadsbeplanningskwessies telkens struikelblokke gebied het, het die Genootskap volgehou in sy strewe.
Met betrokkenheid van die beeldhouer Anton van Wouw, wat volgehou het dat die standbeeld slegs in die middelpunt van die plein geplaas moes word, het die Krugergenootskap ’n simbool van Afrikaner-volharding en kultuurbewaring geword. Hul volgehoue druk het uiteindelik in 1951 gelei tot die aanvaarding van hul plan en goedkeuring vir die oprigting van die monument soos beoog. Die standbeeld is uiteindelik in op 10 Oktober 1954 onthul, en dit het 'n belangrike gebeurtenis in die Afrikaner-gemeenskap se geskiedenis geword.
Die Krugergenootskap se rol was dus nie net die oprigting van ’n monument nie, maar ook die verdediging van Afrikaner-erfenis en identiteit in ’n tyd van politieke spanning en nasionale bou. Die standbeeld se plasing het ’n groter simboliese betekenis gekry: dit was ’n teken van eer, godsdiens, vryheid en die sentrale plek wat Paul Kruger in die Afrikanerbewussyn inneem.
Vandag is die Krugergenootskap steeds aktief in die bevordering van Paul Kruger se nalatenskap en die herdenking van sy bydrae tot die geskiedenis van Suid-Afrika. Ons organiseer die jaarlikse herdenkingsgeleentheid by sy graf en die dankdiens by die Krugerkerk daarna. Verder werk ons saam met ander kulturele organisasies om die waardes van vryheid, geloof en nasionale trots te bevorder.
Wat die beeldegroep op Kerkplein betref, staan ons sterk by die versoek wat ons by die volk gekry in het in 1939 om die Krugerstandbeeld te beskerm en te verseker dat dit op sy regmatige plek bly.
Ons nooi almal uit om saam met ons te vier en te herdenk op 10 Oktober, die dag waarop Paul Kruger se standbeeld onthul is. Maar nog meer, Oom Paul se verjaarsdag. Dit is 'n geleentheid om sy nalatenskap te eer en die waardes waarvoor hy gestaan het, te vier.